In juli verscheen het tussentijdse evaluatierapport 'NPRZ, tot hier en nu verder'. Hierin staan resultaten én een inventief voorstel voor de aanpak van de particuliere verhuurvoorraad in Rotterdam Zuid. Ik ben vóór, maar verwacht wel een garantie van de gemeente.
Eerst even kort over het Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Partners zoals gemeente, Rijk, schoolbesturen, politie en zorginstellingen trekken sinds 2011 samen op om Rotterdam Zuid op 5 pijlers naar een hoger niveau te brengen. Het gaat om Wonen, Thuisbasis op orde, Werken, School en Veiligheid. Het programma duurt 20 jaar. Woonbron draagt net als de andere corporaties haar steentje bij. Wij doen dat vooral in de wijk Carnisse.
En dan over de tussentijdse evaluatie. Tot nu toe is 25% van de voorgenomen doelen behaald. De corporaties liggen goed op koers om al hun doelen te behalen. En die koers houden we vast. Maar in de evaluatie staat ook een stevig discussiepunt, dat de afgelopen 10 jaar zorgde voor een conflict tussen gemeente en corporaties. Het betreft de particuliere verhuurvoorraad.
Deze voorraad is een voedingsbodem van vele misstanden: slecht onderhoud, dubieuze eigenaren, torenhoge huren, uitbuiting en criminaliteit. Vanzelfsprekend is dit niet bij iedere particuliere huurwoning aan de hand, maar helaas wel bij veel. De gemeente heeft al jaren de wens dat de slechtste van deze woningen opgekocht worden en daarna óf gesloopt óf volledig opgeknapt worden. Dat alles dan wel betaald door de corporaties. En daar zijn wij natuurlijk niet voor te porren.
Ten eerste hebben corporaties genoeg grote uitdagingen in het eigen bezit, zoals het betaalbaar houden van huren, onderhoud, verduurzaming en nieuwbouw. En daar is al niet genoeg geld voor.
Ten tweede zijn wij er mordicus op tegen om de eigenaren van particuliere verhuurvoorraad een bonus te geven op slecht gedrag. Want de aankoop van deze woningen is tegen de marktwaarde. Om je een idee te geven: voor een appartement in Carnisse van 55 m2, gebouwd in 1941, betaal je al snel € 170.000. Daarna moet deze dan nog voor minimaal € 50.000 worden opgeknapt, vanwege de slechte kwaliteit. De huidige eigenaar kan dus na jarenlang wanbeleid de woning verkopen en de 'rotzooi' aan de corporaties over laten. En zelf als verhuurder weer in een ander deel van Rotterdam woningen gaat opkopen.
Ten derde is de inzet van de gemeente Rotterdam om deze misstanden aan te pakken nog altijd niet effectief. Er gloren wel verbeteringen en de wil is groeiende, maar de uitvoering door de gemeente is op zijn zachts gezegd nog niet afdoende.
De evaluatiecommissie stelt nu een vernieuwende aanpak voor 1.000 woningen voor. Daarbij stelt het Rijk financiële middelen ter beschikking aan de gemeente om particuliere huurwoningen op te kopen. De gemeente verkoopt deze woningen dan aan de corporatie tegen huurwaarde, dus de waarde die de woning heeft als zij tegen een sociale huurprijs wordt verhuurd. De corporatie neemt de woning op in haar bezit en zo gaat de woning gewoon mee in het reguliere onderhouds- en verduurzamingsprogramma van de corporatie. Voordeel is dat het verschil tussen marktwaarde en huurwaarde voor rekening van de gemeente is.
Ik moet zeggen: het voorstel is inventief, gericht om het conflict tussen gemeente en corporaties op te lossen én behapbaar. Dus ja, Woonbron wil hier graag met de andere corporaties en de gemeente over verder praten. Maar onder 1 cruciale randvoorwaarde. De gemeente Rotterdam moet wél de misstanden in de particuliere huursector aanpakken. Niet in woorden, maar met echte daden. En dat kan met de ingrepen die minister De Jonge voorstelt, zoals het afdwingen van normale huurprijzen. En is een stedelijke aanpak van deze misstanden op korte termijn lastig? Laten we er dan een pilot van maken in de wijk Carnisse. Met focus op een strikte handhavingsaanpak van de gemeente richting woningeigenaren in de particuliere sector. Want dat is wat mij betreft voorwaardelijk en cruciaal. Het zorgt dat misstanden stoppen en dat marktprijzen van particuliere huurwoningen fors dalen, zeker als er ook een verduurzamingsverplichting komt. Zo komen we echt verder in Rotterdam Zuid.
